Η ιστοσελίδα που έχουμε δημιουργήσει θέλουμε να εμφανίζεται στις μηχανές αναζήτησης. Μας ενδιαφέρει παράλληλα με τη κατασκευή της να ορίσουμε το SEO που θα το ακολουθεί. Αλλά πριν κάνουμε οτιδήποτε που αφορά το SEO, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης.
Τι θα δούμε σε αυτό το άρθρο
- Τι είναι μια μηχανή αναζήτησης;
- Πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης, και ειδικότερα πως λειτουργεί αυτή της Google;
- Πως λειτουργεί ο αλγόριθμος αναζήτησης της Google;
- Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης;
Τι είναι η μηχανή αναζήτησης
Η λεγόμενη μηχανή αναζήτησης είναι ένα σύνολο λογισμικών το οποίο σε κάθε αναζήτηση που γίνεται επιστρέφει διευθύνσεις ιστοσελίδων που συσχετίζονται με την αναζήτηση αυτή.
Σε γενικές γραμμές κάθε μηχανή αναζήτησης αποτελείται από δύο στοιχεία: μια βάση δεδομένων πληροφοριών, και αλγόριθμους που καθορίζουν ποια αποτελέσματα θα εμφανιστούν στη κάθε αναζήτηση.
Μηχανές αναζήτησης δεν αποτελούν μόνο οι λεγόμενες μηχανές αναζήτησης ιστού, όπως είναι αυτή της Google, της Yahoo, Bing κ.ά. Σήμερα σχεδόν κάθε ιστοσελίδα διαθέτει τη δική της μηχανή αναζήτησης, της οποίας τα αποτελέσματα που εμφανίζει περιορίζονται συνήθως στον ίδιο τον ιστότοπο. Οι διαφορά αυτών των μηχανών με τις μηχανές αναζήτησης ιστού είναι και ποιοτική και ποσοτική. Οι τελευταίες διαθέτουν τεράστιες βάσεις δεδομένων που αποτελούνται από τρισεκατομμύρια ιστοσελίδες. Επιπλέον, οι “απλές” μηχανές αναζήτησης δεν διαθέτουν (συνήθως) καθέναν αλγόριθμο για να εμφανίζει τα αποτελέσματα: σε κάθε αναζήτηση που γίνεται συνήθως εμφανίζουν όλα τα σχετικά αποτελέσματα.
Απεναντίας, στο παγκόσμιο ιστό τα σχετιζόμενα με μια αναζήτηση αποτελέσματα είναι χιλιάδες ή εκατομμύρια. Οι μηχανές αναζήτησης όπως αυτή της Google χρησιμοποιεί σύνθετους αλγόριθμους οι οποίοι “αποφασίζουν” τόσο τα συσχετιζόμενα αποτελέσματα, όσο – και κυρίως! – τη σειρά με την οποία εκείνα θα εμφανιστούν.
Πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης της Google
Το πρώτο που πρέπει να καταλάβουμε όταν κάνουμε μια αναζήτηση με τη μηχανή της Google είναι ότι, στη πραγματικότητα δεν ψάχνουμε στο διαδίκτυο. Ψάχνουμε στο κατάλογο (τη βάση δεδομένων) της Google.
Το δεύτερο που πρέπει να έχουμε υπ΄ όψιν μας είναι ότι το διαδίκτυο αποτελείται από αρχεία κειμένων ή/και εικόνων αναρτημένα στον ιστό (ιστοσελίδες), τα οποία είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους. Ως συνδεδεμένα ορίζονται δύο αρχεία (ιστοσελίδες) που στη μια από αυτές υπάρχει ένας σύνδεσμος (link) που οδηγεί στην άλλη.
Ας κρατήσουμε αυτό το τελευταίο για τη στιγμή που θα σχεδιάζουμε τρόπους ώστε αποκτήσουμε καλύτερο SEO.
Ο Matt Cutts της Google εξηγεί από το 2010 τις βασικές αρχές λειτουργίας της μηχανής αναζήτησης της εταιρίας που εκπροσωπεί:
Το 2019 η Google ανέβασε στο κανάλι της ένα νέο βίντεο για το ίδιο θέμα το οποίο μπορείτε να το δείτε εδώ. Και μπορούμε να δούμε πως οι βασικές αρχές λειτουργίας δεν έχουν αλλάξει. Μαζί θα δούμε τις λειτουργίες αυτές περιεκτικά ενώ για περισσότερες τεχνικές λεπτομέρειες θα ακολουθήσουμε παρακάτω κάποιους συνδέσμους ακόμη.
Και πριν δούμε τι γίνεται όταν κάνουμε μια αναζήτηση σε μια μηχανή, θα δούμε τι έχει προηγηθεί πολύ πριν από αυτό.
1. Ανίχνευση ιστού.
Είναι το λεγόμενο Crawling (κι ας μη μας νοιάζει πως το λένε). Μια μηχανή αναζήτησης ιστού περιέχει αρχικά στο κατάλογό της (index, τη βάση δεδομένων που λέγαμε παραπάνω) έναν αριθμό ιστοσελίδων. Με κάποια προγράμματα που ονομάζονται spiders (ή bots) ανιχνεύει στις ιστοσελίδες αυτές δύο (κυρίως) πράγματα:
Α. Πληροφορίες του περιεχομένου των ιστοσελίδων. Οι τίτλοι, τα κείμενα που περιέχονται, οι περιγραφές και τα alt attributes που είναι καταγεγραμμένα στις εικόνες που περιέχονται, video κτλ.
Β. Συνδέσμους (urls) που οδηγούν προς άλλες ιστοσελίδες. Στις νέες αυτές ιστοσελίδες ανιχνεύει και καταγράφει το περιεχόμενό τους καθώς και συνδέσμους προς νέες ιστοσελίδες, στις οποίες ανιχνεύει και καταγράφει το περιεχόμενο κ.ο.κ.
Η διαδικασία αυτή ανίχνευσης που εξαπλώνεται εκθετικά σε δισεκατομμύρια συνδεδεμένες μεταξύ τους ιστοσελίδες ξεκινά
-
- είτε με μια αρχική λίστα διευθύνσεων από προηγούμενες ανιχνεύσεις,
- είτε με τη δήλωση από το κατασκευαστή της ιστοσελίδας προς τη Google να συμπεριλάβει στο κατάλογο την ιστοσελίδα. Αυτό γίνεται με τη δημιουργία του λεγόμενου χάρτη ιστοτόπου (site map).
Χωρίς το χάρτη ιστοτόπου, για μια νέα ιστοσελίδα θα χρειαστεί αρκετός καιρός να ανακαλυφθεί από τη Google και να ευρετηριαστεί. Και όπως θα δούμε, το ότι μια σελίδα τελικά θα συμπεριληφθεί στους καταλόγους της Google, δεν σημαίνει ότι θα εμφανίζεται στις μηχανές αναζήτησης.
Συνοπτικά η Google παρουσιάζει τη παραπάνω διαδικασία για το πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης με το παρακάτω διάγραμμα:
2. Ευρετηρίαση.
Με έναν από τους δύο τρόπους που περιγράφηκαν παραπάνω η Google έχει ανιχνεύσει μια νέα ιστοσελίδα. Όταν θα γίνει αυτό, τα συστήματά της αποθηκεύουν τα βασικά χαρακτηριστικά της σελίδας και του περιεχομένου της. Τα χαρακτηριστικά αυτά τα οποία θα παίξουν λόγο στη κατάταξη της σελίδας στις αναζητήσεις είναι εκατοντάδες, κάποια βασικά όμως που μπορούμε να αναφέρουμε είναι:
- Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Η Google “χτενίζει” το περιεχόμενο και καταγράφει τα σημαντικά χαρακτηριστικά της, σημαδεύοντας σε αυτό τις λεγόμενες λέξεις – κλειδιά. Κυρίως ανιχνεύει λέξεις – κλειδιά σε τίτλους, εξετάζει αν αυτές σχετίζονται με το υπόλοιπο περιεχόμενο, ενώ ελέγχει και τη λεγόμενη μεταπεριγραφή της ιστοσελίδας.
- Τα τεχνικά χαρακτηριστικά της σελίδας, όπως η ταχύτητά της.
- Τη συμβατότητά της με κινητές συσκευές
καθώς και πολλά πολλά άλλα. Όταν η σελίδα ευρετηριαστεί από τη Google είναι έτοιμη να ξεκινήσει τον αγώνα δρόμου της για μια καλή θέση στη κατάταξη της αναζήτησης.
3. Κατάταξη.
Εδώ τα πράγματα είναι σύνθετα. Όχι μόνο επειδή οι αλγόριθμοι που αποφασίζουν για τη κατάταξη των ιστοσελίδων είναι επτασφράγιστο μυστικό. Αλλά και γιατί το τι εμφανίζεται κάθε φορά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Οι μηχανές αναζήτησης έχουν εξελιχθεί τόσο, ώστε να μπορούν να δώσουν άμεσες απαντήσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Δείτε για παράδειγμα το εξής. Ήθελα να μάθω πόσο χρονών είναι ο Νιλ ντεΓκρας Τάισον – αν δεν τον ξέρετε, δεν μας ενδιαφέρει (σε αυτό το άρθρο) ποιος είναι. Η Google πλέον δεν με παρέπεμψε σε κάποια ιστοσελίδα που αναφέρει την ηλικία του, μου έδωσε απ΄ ευθείας την απάντηση που αναζητούσα:
Ανάλογα με το είδος της αναζήτησης η μηχανή μπορεί να αποφασίσει να δώσει ως κύριο αποτέλεσμα
- μια άμεση απάντηση
- ένα σύνολο από βίντεο
- μια ή περισσότερες εικόνες
- ιστοσελίδες με πρόσφατο περιεχόμενο
- ιστοσελίδες που δεν ενδιαφέρει το πότε γράφηκε το περιεχόμενο
Τέτοιες λεπτομέρειες καθώς και περισσότερα τεχνικά ζητήματα μπορείτε να δείτε εδώ, θα τα αναφέρουμε όμως περιεκτικά και παρακάτω όταν αναζητούμε το πως λειτουργεί ο αλγόριθμος της Google.
Πως το κάνει
Η ίδια η Google αναφέρει:
Όταν κάνετε μια αναζήτηση, στο πιο βασικό επίπεδο, οι αλγόριθμοί μας αναζητούν τους όρους αναζήτησης στο ευρετήριο για να βρουν τις κατάλληλες σελίδες. Αναλύουν πόσο συχνά και πού εμφανίζονται αυτές οι λέξεις-κλειδιά σε μια σελίδα, είτε σε τίτλους είτε σε επικεφαλίδες ή στο σώμα του κειμένου.
Για ένα τυπικό ερώτημα, υπάρχουν χιλιάδες, ακόμη και εκατομμύρια, ιστοσελίδες με πιθανές συναφείς πληροφορίες. Επομένως, για να κατατάξουμε πρώτες τις καλύτερες σελίδες, συντάσσουμε επίσης αλγορίθμους που αξιολογούν πόσο χρήσιμες είναι αυτές οι ιστοσελίδες.
Και είναι ώρα να δούμε τι σε γενικές γραμμές γνωρίζουμε για το πως λειτουργούν και τι περιλαμβάνουν οι αλγόριθμοι της Google.
Πως λειτουργεί ο αλγόριθμος αναζήτησης της Google.
Όπως έχει ειπωθεί πολλές φορές, η Google εξετάζει εκατοντάδες παράγοντες για την κατάταξη σχετικού περιεχομένου. Οι περισσότεροι από αυτοί είναι άγνωστοι, εκτός απ΄ όσους κατά καιρούς δημοσιοποιεί η ίδια η Google ή έχουν “ανακαλύψει” με έρευνες και πειράματα οι ειδικοί.
Ας δούμε επιγραμματικά κάποιους από αυτούς.
1. Συνάφεια περιεχομένου
Οι αλγόριθμοι έχουν ήδη ευρετηριάσει και αναζητούν από το κατάλογο της Google τις ιστοσελίδες που περιέχουν τις λέξεις κλειδιά της αναζήτησης. Η ύπαρξη των λέξεων – κλειδιών σε τίτλους, μεταπεριγραφές, περιεχόμενο κτλ είναι μια ένδειξη συνάφειας, η ιδέα όμως δεν είναι αλάνθαστη.
Όπως το εξηγεί η Google:
Απλώς σκεφτείτε: όταν αναζητάτε «σκυλιά», πιθανότατα δεν θέλετε μια σελίδα με τη λέξη «σκυλιά» σε αυτήν εκατοντάδες φορές. Έχοντας αυτό υπόψη, οι αλγόριθμοι αξιολογούν εάν μια σελίδα περιέχει άλλο σχετικό περιεχόμενο πέρα από τη λέξη-κλειδί «σκύλοι» – όπως εικόνες σκύλων, βίντεο ή ακόμη και μια λίστα φυλών.
Αυτά, όπως και ο παρακάτω παράγοντας (και άλλα ακόμη) είναι δείγματα αυτού που αναφέρεται ως ποιοτικό περιεχόμενο. Γι΄ αυτό, θα αναφερθούμε και παρακάτω.
2. Πρωτότυπο περιεχόμενο
Μια περιγραφή ενός προϊόντος είναι πιθανόν να περιλαμβάνεται σε εκατοντάδες ηλεκτρονικά καταστήματα. Αυτό, γιατί τα περισσότερα από αυτά έχουν συμπεριλάβει τη περιγραφή που έχει στείλει ο ίδιος ο κατασκευαστής του προϊόντος. Δεν θα καταταγούν όλες στη κορυφή, και όχι πάνω από μια από αυτές στη 1η σελίδα.
Ας δούμε πως το εξηγούν οι ίδιοι:
3. Τοπικότητα
Για κάποιες δημοφιλής αναζητήσεις είναι σχετικά δύσκολο να εμφανιστούμε στη πρώτη σελίδα. Είναι όμως δυνατόν να εμφανιστούμε τοπικά για τους χρήστες που μας αναζητούν.
Οι αλγόριθμοι της Google για κάποια ερωτήματα λαμβάνουν υπόψιν τους τη τοποθεσία του χρήστη που τα έθεσε. Έτσι στην αναζήτηση “Φροντιστήριο Ξένων Γλωσσών” έχουμε περισσότερες πιθανότητες να εμφανιστούμε, όταν αυτή γίνεται από κάποιον κοντά στη περιοχή που έχει καταγραφεί το φροντιστήριο. Από την άλλη, το ότι εμείς βλέπουμε την επιχείρησή μας στα αποτελέσματα δεν σημαίνει ότι τη βλέπουν και όλοι.
Τον παράγοντα αυτόν είναι καλό να τον πάρουμε υπ΄ όψιν μας όταν σχεδιάζουμε τη στρατηγική SEO που θα ακολουθήσουμε για την ιστοσελίδα μας.
4. Στυλ Περιεχομένου
Μπορεί να χωριστεί σε τρεις κλάδους: Βίντεο, εικόνες και περιεχόμενο βάσει κειμένου.
Για τα περισσότερα ερωτήματα το επιθυμητό στυλ περιεχομένου στα αποτελέσματα είναι ξεκάθαρο. Για κάποια άλλα η Google εμφανίζει περισσότερα από ένα στυλ.
Κάντε για παράδειγμα τις αναζητήσεις “τριαντάφυλλα” και “λευκά τριαντάφυλλα”. Θα περιμέναμε τα αποτελέσματα να ήταν πανομοιότυπα, οι αλγόριθμοι όμως αποφάσισαν ότι στη 2η αναζήτηση θα με ενδιέφερε πρωτίστως να δω εικόνες:
Έτσι, το να εμπλουτίζουμε με περισσότερους τύπους περιεχομένου μια σελίδα ή ένα άρθρο μας θα αυξήσει τη πιθανότητά του να εμφανιστεί στα αποτελέσματα.
5. Νέο περιεχόμενο
Για κάποιες αναζητήσεις δεν έχει μεγάλη σημασία το πότε αναρτήθηκε κάποια πληροφορία. Σε κάποιες άλλες η επικαιρότητα του θέματος της αναζήτησης είναι σημαντική. Η τεχνική νοημοσύνη της Google αποφασίζει ανάλογα με την αναζήτηση αν θα παρουσιάσει νέες αναρτήσεις ως αποτέλεσμα ή αν οι απαντήσεις που θα πάρουμε μπορούν να δοθούν από παλαιότερες.
Ενδεικτικό παράδειγμα επάνω σε αυτό, δοκιμάστε τις αναζητήσεις “προσεδάφιση στη Σελήνη” και “προσεδάφιση στον Άρη”.
Σε γενικές γραμμές πάντως η Google αγαπά το νέο περιεχόμενο. Ανάλογα με το είδος της ιστοσελίδας μας είναι σημαντικό να το ανανεώνουμε συχνά και κυρίως να προσθέτουμε νέα άρθρα σε αυτή.
6. Ποιοτικό περιεχόμενο
Αν και πρωτύτερα αναφέρθηκαν κάποια πράγματα επάνω σε αυτό, ο όρος παραμένει κάπως ασαφής. Η Google για να ξεπεράσει το πρόβλημα της υποκειμενικότητας του “ποιοτικού περιεχομένου” εξετάζει κάτι που ονομάζεται EAT.
(Ναι, το έχουμε ξαναπεί. Στο θέμα της ονοματολογίας οι τύποι είναι απίθανοι).
Τι σημαίνει αυτό; με λίγα λόγια:
- Εξειδίκευση (Expertise). Για κάποιες αναζητήσεις η γνώμη ενός αναγνωρισμένα (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) ειδικού έχει μεγαλύτερη αξία. Αν για παράδειγμα έχω γράψει στο blog μου ένα άρθρο με τίτλο “πως να γράψετε ένα τραγούδι” και το ίδιο έχει κάνει και ο (εδώ βάλτε όποιο διάσημο τραγουδιστή θέλετε), είναι προφανές ποιο αποτέλεσμα θα εμφανιστεί πρώτο, όσο καλό SEO κι αν έχω κάνει στο άρθρο μου.
- Εξουσιοδότηση (Authoritativeness). Είναι ασφαλές το εμβόλιο τάδε; Αν ο ιστότοπος του ΠΟΥ έχει άρθρο με αυτό το τίτλο και το περιεχόμενο, πιθανότατα η Google θα το κατέτασσε υψηλότερα από αντίστοιχα άρθρα από μη αναρμόδιους φορείς. Και
- Εμπιστοσύνη (Trust). Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που αυξάνουν το κύρος ενός επιστήμονα είναι οι επιστημονικές δημοσιεύσεις άλλων επιστημόνων που αναφέρονται στο έργο του. Όπως φαίνεται η Google ακολουθεί τον ίδιο κανόνα για να ορίσει την αξιοπιστία μιας ιστοσελίδας. Αν υπάρχουν (α) πολλές και (β) “σημαντικές” ιστοσελίδες που περιέχουν σύνδεσμο προς την ιστοσελίδα μας, η Google θα σημειώσει τη σελίδα μας ως σημαντική. Οι πιθανότητες εμφάνισής της στα πρώτα αποτελέσματα αυξάνονται δραστικά.
Επαναφέρεται και πάλι λοιπόν η αξία των backlinks που αναφέραμε παραπάνω, ως βασικό στοιχείο ποιοτικού περιεχομένου.
7. Ευχρηστία
Συνεχίζουμε την έρευνα για το πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης και τη παρουσίαση κάποιων κριτηρίων που έχουν θεσπίσει οι αλγόριθμοι της Google.
Η ιστοσελίδα μας για να εμφανίζεται στα αποτελέσματα πρέπει να είναι τεχνικά άρτια. Η Google ταξινομεί ιστοσελίδες που κάνουν τους χρήστες ευχαριστημένους, και κάποιοι παράγοντες που βοηθούν σε αυτό είναι επιβεβαιωμένοι. Επιγραμματικά δύο από αυτούς είναι:
- Ταχύτητα ιστοσελίδας.
- Φιλικότητα σε κινητές συσκευές.
Ακόμη σκέφτομαι ιδιοκτήτες που απαιτούν τμήματα της ιστοσελίδας τους να έχουν συγκεκριμένη μορφή, την οποία μπορούν να τη καμαρώσουν μόνο από τον υπολογιστή που διαθέτουν και καθόλου από το smartphone που δεν διαθέτουν. Και καλύτερα να αποφύγω άλλο σχόλιο επάνω σε αυτό.
8. Εξατομίκευση
Το έχουμε αναφέρει και σε άλλα άρθρα – βλ. για παράδειγμα στο “Τι είναι τα Cookies“. Όπως δηλώνει η Google
πληροφορίες όπως η τοποθεσία σας, το προηγούμενο ιστορικό αναζήτησης και οι ρυθμίσεις αναζήτησης βοηθούν [εμάς] να προσαρμόσουμε τα αποτελέσματά σας σε αυτό που είναι πιο χρήσιμο και σχετικό για εσάς εκείνη τη στιγμή.
Για τη τοποθεσία αναφερθήκαμε και παραπάνω, ας λάβουμε όμως υπ΄ όψιν μας και το ιστορικό. Το τι εμφανίζεται σε εμάς ως αποτέλεσμα σε κάποια αναζήτηση τις περισσότερες φορές δεν είναι το ίδιο με το τι εμφανίζεται “γενικά” στους άλλους χρήστες. Ανάλογα με το ιστορικό περιήγησής μας, άρα και τα ενδιαφέροντά μας, η Google αποφασίζει ότι κάποιος ιστότοπος θα είναι περισσότερο χρήσιμος προς εμάς.
Τι μας ενδιαφέρει αυτό όταν σχεδιάζουμε και δημιουργούμε το SEO για την ιστοσελίδα μας; Όπως έχουμε αναφέρει πχ στο “Τι να γράψω σε αυτό το Blog” είναι σημαντικό να έχουμε υπ΄ όψιν μας το πιθανό κοινό που θα απευθύνουμε το περιεχόμενό μας, πριν καν ξεκινήσουμε τη δημιουργία του.
Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης;
Αν έχετε φτάσει ως εδώ στην ανάγνωση του άρθρου, 1ον συγχαρητήρια. Και 2ον, έχετε ήδη καταλάβει ότι η γνώση του τρόπου με τον οποίο η Google βρίσκει και ταξινομεί περιεχόμενο βελτιώνει την ικανότητά σας να δημιουργείτε σελίδες που να εμφανίζονται στα αποτελέσματα αναζήτησης. Εάν πηγαίνετε στα τυφλά χωρίς να καταλάβετε τι εκτιμά η Google ή ακόμα και πώς ανακαλύπτουν περιεχόμενο, οι πιθανότητες κατάταξης είναι ελάχιστες.
Πολλοί άνθρωποι κυνηγούν αλγόριθμους μηχανών αναζήτησης, αναζητώντας συνεχώς κενά που τους επιτρέπουν να ταξινομούνται με σχετική ευκολία. Ενώ αυτό μερικές φορές λειτουργεί για μικρό χρονικό διάστημα, σπάνια λειτουργεί μακροπρόθεσμα. Απεναντίας μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε μια τρομακτική ποινή της Google .
Το κλειδί για την κατάταξη μακροπρόθεσμα είναι να επικεντρωθούμε στη δημιουργία περιεχομένου που παρέχει τις καλύτερες πληροφορίες για τη λέξη-κλειδί στόχο και την καλύτερη εμπειρία χρήστη.
Με άλλα λόγια: (α) Μάθετε πως λειτουργούν οι μηχανές αναζήτησης. Και (β) δημιουργήστε περιεχόμενο κυρίως για χρήστες και όχι για αυτές.
Η ιστοσελίδα σας μακροπρόθεσμα να ανταμειφθεί.
